به گزارش ایسنا، در پی برکناری «بشار اسد» سؤالات زیادی درباره موضع رژیم صهیونیستی در قبال کُردهای سوریه مطرح است. «عطار بورات» نویسنده صهیونیستی در مقاله‌ای که در روزنامه «جروزالم پست» منتشر شد، پیشنهاد کرده است رژیم صهیونیستی به جای معامله با ترکیه درباره وضعیت منطقه، از استقلال کردهای سوریه به عنوان بخشی از راهبرد امنیتی درازمدت حمایت کند؛ از آنجایی که سقوط سوریه به دلیل گسترش دامنه نفوذ ترکیه در منطقه می‌تواند برای رژیم صهیونیستی خطرآفرین باشد.
در همین رابطه، مؤسسه امنیت داخلی رژیم صهیونیستی تحقیقی را با عنوان «چالش‌های کُردی اسرائیل» انجام داده است. در این تحقیق نویسنده روابط رژیم صهیونیستی و کردها را تهدیدی برای نفوذ ترکیه می‌داند. او در این تحقیق سه معضل پیش روی رژیم صهیونیستی متصور است؛ معضل اول به تصمیم خروج نیروهای آمریکایی از سوریه مربوط می‌شود و معضل دوم، به روابط بین رژیم صهیونیستی و ترکیه در سایه تحولات سوریه و معضل سوم به دودستگی‌های داخلی میان کردها و تبعات آن بر سیاست رژیم صهیونیستی مربوط است.
در این تحقیق آمده است: با برکناری بشار اسد، اداره خودمختار کردها در شمال سوریه دچار شوک بسیار شدیدی شد و آنکارا تلاش کرد با استفاده از این فرصت پیش‌آمده، حملات قدرتمندی علیه قابلیت‌های نظامی کردها انجام دهد. بنابراین، با این شرایط و در این دوره حساس، اسرائیل چگونه باید سیاست‌های خود را در قبال کردها مدیریت کند؟
در ادامه این تحقیق آمده است: اکنون پس از برکناری نظام بشار اسد، ترکیه تهدیدی برای ادامه وجود اداره خودگردان کردها در شمال شرق سوریه محسوب می‌شود. این تحول معضلاتی برای اسرائیل ایجاد می‌کند. اولاً، این سوال مطرح می‌شود که اگر ایالات متحده تصمیم به خروج نیروهای خود از شمال شرق سوریه بگیرد، چه اتفاقی خواهد افتاد. ثانیاً، با توجه به نفوذ زیادی که انتظار می‌رود ترکیه در دوران پس از اسد در سوریه داشته باشد، حمایت گسترده اسرائیل از مبارزه کردها ممکن است برای حضور نظامی ترکیه در جنوب سوریه پیامدهای ناخواسته‌ای داشته باشد – منطقه‌ای که اسرائیل در آن منافع ویژه‌ای دارد. و در نهایت، با توجه به اختلافات داخلی بین کردها این تردید وجود دارد که آیا باید اسرائیل کما فی السابق از شاخه سوری حزب کارگران کردستان یعنی حزب اتحاد دموکراتیک حمایت کند یا خیر.
سیاست ترکیه در قبال سوریه پیچیده است
برکناری نظام اسد، اداره خودمختار کردها مخصوصا حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) شاخه سوری حزب کارگران کردستان (PKK) را وادار کرد وضعیت اضطراری اعلام کند. از زمان برکناری نظام اسد، درگیری‌هایی در شمال سوریه، به ویژه غرب رود فرات، بین ارتش ملی سوریه (SNA)، – گروهی از شبه‌نظامیان تحت حمایت ترکیه- و نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد-SDF) – شبه‌نظامیان تحت حمایت ایالات متحده که از اعراب، کردها و اقلیت‌های دیگر تشکیل شده است- رخ داده است. همچنین تمرکز نیروهای ترکیه در نزدیکی شهر کوبانی، نزدیک مرز ترکیه گزارش شده است. کوبانی، با اکثریت کُرد، به دلیل پیروزی کردها بر داعش در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، اهمیت نمادین زیادی برای کردها دارد.
در واکنش به تحولات شمال شرق سوریه، «هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه گفت رهبری نظامی کردها باید به همراه رهبران سوری از سوریه خارج شوند. در پاسخ، «مظلوم عبدی» فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه آمادگی خود را برای خلع سلاح کوبانی تحت نظارت گشت‌های نظامی آمریکایی اعلام کرد.
بسیاری بر این باورند که برکناری اسد دستاوردی بزرگ برای ترکیه است که در مخالفت با نظام اسد برجسته شده و سازمان‌های شورشی را علیه او مسلح کرده بود. با این حال، سیاست دولت ترکیه در قبال سوریه پیچیده است زیرا شامل رویکرد ترکیه در قبال اقلیت کرد کشور ترکیه نیز می‌شود که حدود یک پنجم از ساکنان این کشور را تشکیل می‌دهد.
پیش از برکناری اسد، تلاش‌هایی برای تجدید گفت‌وگو با «عبدالله اوجالان» رهبر حزب کارگران کردستان، که در حال حاضر در حبس انفرادی در ترکیه به سر میبرد، آغاز شد. دولت ترکیه معتقد است که تضعیف حزب اتحاد دموکراتیک در شمال شرق سوریه قدرت چانه‌زنی حزب کارگران کردستان را کاهش می‌دهد.
در ادامه این تحقیق عنوان شده است: به نظر می‌رسد ترکیه به شدت به حرکت – یا به طور غیرمستقیم از طریق ارتش ملی سوریه یا به طور مستقیم از طریق عملیات نظامی ترکیه – برای معکوس کردن دستاوردهای کردها از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه تمایل دارد، به ویژه که غرب این دستاوردها را به عنوان نتیجه مشارکت نیروهای دموکراتیک سوریه در شکست منطقه‌ای داعش می‌بیند.
ترکیه تاکنون سه عملیات نظامی علیه کردها در شمال سوریه در دوره ۲۰۱۶-۲۰۱۹ انجام داده و مناطقی را که به کنترل خود درآورده، «ترکی‌سازی» کرده است. همچنین احتمالا وجود مقادیر بیشتری ذخایر نفتی سوریه در داخل اراضی اداره خودگردان در شمال و شرق سوریه، انگیزه ترکیه برای اقدام علیه کردها و کمک به تقویت دولت مرکزی سوریه در دوران پس از اسد را تقویت می‌کند. در عین حال، برخی گروه‌های عربی قبلاً از نیروهای دموکراتیک سوریه جدا شده‌اند که این امر این گروه را تضعیف می‌کند، زیرا تخمین زده می‌شود که بیش از نیمی از ۱۰۰ هزار جنگجوی نیروهای دموکراتیک سوریه، کُرد نباشند.
معضلات رژیم صهیونیستی در سوریه
تحولات در شمال شرق سوریه، سه معضل برای رژیم صهیونستی ایجاد کرده است: معضل اول به این مسئله مربوط می‌شود که آیا حضور حدود ۲۰۰۰ سرباز آمریکایی در سوریه ادامه خواهد یافت یا خیر. رژیم صهیونیستی، ماندن نیروهای آمریکایی در سوریه را به نفع خود می‌داند. نیروهای آمریکایی با وجود تعداد کم، در حفظ ثبات در مناطق استقرار خود مؤثر بوده‌اند. با این حال، آمریکا نیز منافع مهمی در منطقه دارد، از جمله جلوگیری از ظهور مجدد داعش، به ویژه در میان بازداشت‌شدگان در منطقه خودگردان شمال شرق سوریه و احترام به تعهد اخلاقی در قبال نیروهای دموکراتیک سوریه که با داعش جنگیده‌اند.
همچنین هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در کنگره آمریکا از حفظ اداره خودمختار کردها در شمال سوریه در برابر طرح‌های ترکیه بر منطقه حمایت می‌کنند. با این حال، در دوره اول ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» نزدیک بود نیروهای آمریکایی از سوریه خارج شوند که در لحظه آخر با تلاش‌های پنتاگون این اتفاق رخ نداد. علاوه بر این، از زمان برکناری اسد، آمریکایی‌ها به حزب اتحاد دموکراتیک فشار می‌آورند تا در برابر ترکیه انعطاف‌پذیری نشان دهد و برخی از حقوق خود را در اداره خودمختار و حتی کنترل بر اراضی غرب رود فرات را واگذار کند که این سوال مهمی را مطرح می‌کند مبنی بر اینکه اگر آمریکا تصمیم به خروج بگیرد، رژیم صهیونیستی چه اقدامی باید انجام دهد؟
بنابراین، خروج آمریکایی‌ها بازدارندگی در برابر حملات ترکیه یا ارتش ملی سوریه علیه کردها را تضعیف می‌کند و پیامدهای عملیاتی و نمادین بزرگی دارد. اگر رژیم صهیونیستی قصد دارد در چنین سناریویی به حزب اتحاد دموکراتیک کمک کند، همان‌طور که به برخی گروه‌های شورشی در طول جنگ داخلی سوریه کمک کرده است، تنها ارائه کمک‌های انسانی کافی نخواهد بود. بنابراین، باور اینکه رژیم صهیونیستی در صورت خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، دست به اقدامات اساسی بزند، دشوار است.
اما معضل دوم به روابط میان رژیم صهیونیستی و ترکیه در پرتو تحولات سوریه مربوط می‌شود. با وجودی که به دلیل حمله رژیم صهیونیستی به غزه و حمایت واضح ترکیه از حماس، روابط دو طرف تیره شده است اما حوادث سوریه، رژیم صهیونیستی را وادار می‌کند به موضع ترکیه دقت بیشتری داشته باشد. در طول جنگ داخلی سوریه، منافع رژیم صهیونیستی که بر جنوب سوریه متمرکز است، چندان با منافع ترکیه در شمال سوریه منافات نداشت. اما نفوذ روزافزون ترکیه در سراسر سوریه این پویایی را تغییر می‌دهد. با این حال، «توازن منافع» همچنان به گونه‌ای است که تمرکز رژیم صهیونیستی عمدتاً بر جنوب سوریه است، جایی که منافع اصلی آن بر دفاع از مرزهای خود، جلوگیری از نفوذ نیروهای دشمن و جلوگیری از ارسال سلاح به حزب‌الله از طریق سوریه متمرکز است. از آنجایی که نیروهای دموکراتیک سوریه احتمالاً در آینده نزدیک به حمایت قابل توجهی نیاز خواهند داشت، ترکیه، کمک رژیم صهیونیستی به این نیروها را به عنوان یک تغییر عمده در سیاست تل‌آویو تلقی خواهد کرد که مستلزم بررسی دقیق عواقب چنین تصمیمی است.
شایان ذکر است که ترکیه به شدت با حمایت آمریکا از حزب اتحاد دموکراتیک مخالف است، هرچند که تلاش کرد از طریق ایجاد نیروهای دموکراتیک سوریه که شامل نیروهای عربی است، از اهمیت این موضوع بکاهد. این مخالفت، از زمان ریاست جمهوری «باراک اوباما» به افزایش تنش در روابط ترکیه و آمریکا کمک کرده است. با توجه به گفت‌وگویی که رژیم صهیونیستی احتمالاً نیاز خواهد داشت در مورد دولت آینده سوریه با ترکیه انجام دهد، هرگونه چالش رژیم صهیونیستی علیه منافع ترکیه در شمال سوریه ممکن است احتمال استقرار نیروهای ترکیه در جنوب سوریه را افزایش دهد. ترکیه ممکن است این اقدامش را به بهانه دفاع از حاکمیت سوریه و حمایت از ارتش سوریه، که انتظار می‌رود خود را بازسازماندهی کند و تجهیزات از صنعت دفاعی ترکیه دریافت کند، توجیه کند.
هدف تل‌آویو از حمایت از کردهای سوریه
معضل سوم به دودستگی‌های داخلی میان کردها و تبعات آن بر سیاست رژیم صهیونیستی مربوط می‌شود. رژیم صهیونیستی به طور سنتی از حزب دموکرات کردستان در شمال عراق حمایت کرده است که روابط متشنجی با هر دو حزب کارگران کردستان و حزب اتحاد دموکراتیک دارد. ترکیه به حزب دموکرات کردستان فشار آورده است تا از حمایت از حزب اتحاد دموکراتیک خودداری کند و از شورای ملی کردها در سوریه، -ائتلافی از گروه‌های کردی که با حزب اتحاد دموکراتیک مرتبط نیستند- حمایت کند. در حالی که حزب دموکرات کردستان برای تقویت قدرت شورای ملی کردستان تلاش کرده است، بنابراین، تحولات اخیر و فشارهای آمریکا بر حزب اتحاد دموکراتیک برای اتخاذ موضعی آشتی‌جویانه‌تر، تلاش‌های حزب دموکرات کردستان را تقویت خواهد کرد.
احتمال می‌رود حمایت رژیم صهیونیستی از حزب اتحاد دموکراتیک، فشارهای ترکیه بر حزب دموکرات کردستان را افزایش دهد و رژیم صهیونیستی باید به این پویایی توجه داشته باشد، زیرا حفظ رابطه با حزب دموکرات کردستان در شمال عراق که نفوذ قابل توجهی در آنجا دارد، برای تل‌آویو اهمیت دارد.
صرف‌نظر از سیاست رژیم صهیونیستی، آنکارا این رژیم را به حمایت از حزب اتحاد دموکراتیک و حزب کارگران کردستان با هدف ضربه زدن به ترکیه متهم کرده است. همچنین شایان ذکر است که در حالی که برخی سیاستمداران اسرائیلی گاه از استقلال کردها حمایت کرده‌اند – خصوصاً درباره همه‌پرسی سال ۲۰۱۷ در شمال عراق– رژیم صهیونیستی نتوانست از وقوع این نتایج جلوگیری کند و به نظر می‌رسد تمایلی هم به جلوگیری از آن نداشته است.
به نظر می‌رسد اظهارات اخیر اسرائیل در حمایت از کردها در سوریه، به‌ویژه اظهارات «گدعون ساعر» وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی، با هدف فشار آوردن بر ایالات متحده برای حفظ حضورش در شمال شرقی سوریه است. اما اگر ایالات متحده در نهایت تصمیم به خروج نیروهای خود از آنجا بگیرد، این اظهارات احتمالاً تنها جنبه لفظی خواهد داشت. بنابراین رژیم صهیونیستی باید در ادامه صدور چنین اظهاراتی محتاط باشد. اگر این رژیم به دنبال حمایت از کردها در شمال شرقی سوریه است، می‌تواند به روند دیپلماتیک میان غرب، ترکیه و حزب اتحاد دموکراتیک کمک کند که شامل گفتگوهایی درباره سطح اداره خودمختار کردها در سوریه پس از دوران اسد خواهد بود.
انتهای پیام
