صدای همیشه جوان دوبله ایران خاموش شد

همشهری آنلاین: منوچهر والیزاده( ۱۳۱۹- ۱۴۰۳) از معدود بازماندگان نسل طلایی دوبله ایران، در حالی دیروز از دنیا رفت که تا همین اواخر همچنان به فعالیت هنری میپرداخت. والیزاده مثل رفقای قدیمیاش منوچهر اسماعیلی، چنگیز جلیلوند، جلال مقامی، ناصر طهماسب، عزتالله مقبلی و… صدایی منحصر به فرد داشت؛ صدایی پر از طراوت و شور جوانی که در همه این سالها همچنان پرقدرت، جذاب و گوشنواز بود. والیزاده را با حضورش بهعنوان بازیگر سینمای ایران در سالهای دور به یاد میآوریم و مجموعهای از فیلمها، سریالها و کارتونهایی که برای چند نسل خاطره ساخت؛ از رابرت دنیرو در «راننده تاکسی» و «پدرخوانده دو» تا تام هنکس در معروفترین فیلمهایش در ایران(«نجات سرباز رایان»، «مسیر سبز» و «فارست گامپ») و تام کروز و استیو مک کوئین و ادی مورفی، شاهرخ خان و سلمان خان و… انبوهی از ستارگان دیروز و امروز سینما که او با صدای جادوییاش آنها را برای تماشاگر ایرانی ملموس و دوستداشتنی کرد. تنوع فوقالعادهاش در صداپیشگی چنان گسترده بود که از توشیرو میفونه در «هفت سامورایی» تا کارتون «لوک خوششانس» را دربرمیگرفت. کارنامه هنریاش نشان از خستگیناپذیری و انرژی فراوان و ذوقی تمامنشدنی داشت و در نهایت دیروز قصهاش به سر رسید.
• بعد از درگذشت ایرج رضایی، یکی از صداهای ماندگار ایران، منوچهر والیزاده، از نامآوران عرصه دوبلاژ و بازیگری در ۸۳سالگی درگذشت؛ دوبلور و بازیگری که خیلیها با صدایش در انیمیشنها، فیلمها و سریالهای مختلف خاطره دارند.
• منوچهر والیزاده، دوبلور برجسته کشورمان که از دهه ۴۰فعالیت خودش را شروع کرده، مدتی در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان بستری بوده و اول اسفندماه درگذشت.
• والیزاده بهعنوان بازیگر در فیلم و سریالهای مختلفی حضور داشت و در مقام مجری هم در رادیو و هم در تلویزیون برنامههایی را اجرا کرد. او نقشهای بهیادماندنیای را دوبله کرده که بیشتر با صداپیشگی شخصیت کارتونی لوک خوششانس شناخته میشود.
• والیزاده در ۱۷سالگی، زمانی که در تئاتر فعالیت میکرد، با استعداد و علاقهای که به هنر صداپیشگی داشت، توسط منصور متین، یکی از پیشکسوتان تئاتر و دوبلاژ، کشف و به دنیای گویندگی رادیو وارد شد. این ورود به عرصه حرفهای گویندگی، نقطه عطفی در زندگی هنری او بود.
• شخصیت شوخ لوک خوششانس با صدای منوچهر والیزاده در ایران بسیار محبوب بود. مرحوم والیزاده درباره دوبله لوک خوششانس گفته: هنوز نمیدانم او خوششانس بوده یا من؟ اما به این دلیل که او یک شخصیت کارتونی است فکر میکنم که من خوششانس بودهام که به جای او صحبت کردهام. در این مدت به جای شخصیتهای بسیاری صحبت کردهام، اما هیچکدامشان به اندازه لوک خوششانس معروف و محبوب نشدند و خوشحالم که مردم خاطرههای خوبی از این کارتون دارند.
• والیزاده در سریال پرطرفدار «فرار از زندان» با صدای خود به شخصیت مایکل اسکافیلد جان بخشید. صدای گرم و آرامشبخش والیزاده بهطور بینظیری با شخصیت مایکل که با نقشههای دقیق و پیچیدهاش تلاش میکند برادر خود را از زندان نجات دهد، بسیار هماهنگ بود.
• در فیلمهای هندی صدای والیزاده شنیده میشود؛ صدایی که بیشتر برای بازیگرانی چون شاهرخخان و عامرخان بوده و این بازیگر بیش از ۱۰بار به جای ویل اسمیت صحبت کرده و البته ادی مورفی و مک گرگور نیز بازیگرانی هستند که به جایشان صحبت کرده است.
• والیزاده تنها دوبلور نبوده و قبل از انقلاب در فیلمهای سینمایی زیادی بازی کرده است. تا سال ۱۳۵۷در بیش از ۱۰فیلم سینمایی بازی کرده و بعد از انقلاب هم در سریالها و فیلمهایی چون تهران ساعت ۲۰، فراق، زیر یک سقف، جدی نگیرید، روز دیدار، شریک زندگی و… نقش آفرینی کرده است.
• منوچهر والیزاده بر اهمیت صدا و بیان در هنرپیشگی هم همیشه تأکید داشته است، وی میگفت: بازیگر باید صدای واضح و بیان خوب داشته باشد؛ بدون این دو ویژگی، نمیتوان نقش را بهدرستی ایفا کرد. از دید او، این عناصر نقش بسیار مهمی در هنرپیشگی دارند و بازیگران برجستهای مانند علی نصیریان نیز با صدا و بیان خود در هنرپیشگی توانایی ویژهای از خود نشان دادهاند.
• مرحوم والیزاده در گفتوگویی گفته: دوبلور موفق نیازمند سالها تمرین و آشنایی با فضای کار است. او به نقش زمان و تجربه اشاره میکند که چگونه یک گوینده با سابقه میتواند یک فیلم سینمایی را در یک روز دوبله کند؛ درحالیکه همین کار برای یک تازهکار ممکن است هفتهها به طول انجامد. از نظر او، درک ارزش تجربه و کسب مهارت تدریجی در این حرفه ضروری است.