گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: مرزهای پاکستان و افغانستان پس از چند روز آرامش شکننده بار دیگر متشنج شده و طرفین مواضع یکدیگر را هدف قرار داده‌اند. ارتش پاکستان چهارشنبه اعلام کرد که دستکم ۶ تانک افغانستان را منهدم کرده و تلفات سنگینی را به نیروهای طالبان افغانستان تحمیل کرده است.
تارنمای کرادل درباره تنش‌های مرزی اخیر این دو کشور نوشته است: یک هفته پس از حملات هوایی پاکستان به مناطقی در افغانستان از جمله در کابل، نیروهای طالبان افغانستان به پاسگاه‌های مرزی ارتش پاکستان در شمال‌غرب این کشور حمله کردند.
در واکنش به این حملات، نیروهای پاکستانی از توپخانه سنگین برای هدف قرار دادن مواضع طالبان در مناطق انگور اددا، باجور، کورام، دیر، چترال و بهرچاه در استان‌های خیبر پختونخوا و بلوچستان در مرز پاکستان و افغانستان استفاده کردند.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان، ادعا کرد که در این درگیری‌ها ۵۸ سرباز پاکستانی کشته شده‌اند و تلفات طالبان تنها ۹ نفر بوده است. اما روابط عمومی ارتش پاکستان این ادعا را رد کرد و از کشته شدن ۲۳ سرباز و زخمی شدن ۲۹ نفر خبر داد و مدعی شد که در حملات تلافی‌جویانه، ۲۰۰ عضو طالبان و تروریست‌های وابسته را از بین برده و چندین اردوگاه آموزشی را منهدم کرده است.
مجاهد گفت که درگیری‌ها پس از میانجی‌گری قطر و عربستان به طور ناگهانی متوقف شده است.
همزمانی تنش‌ها با بازگشایی سفارت هند در کابل
درگیری‌های مرزی پاکستان و طالبان افغانستان درست زمانی بالا گرفت که امیر خان متقی وزیر خارجه طالبان افغانستان، برای اولین بار پس از به قدرت طالبان در ۲۰۲۱ به دهلی نو سفر کرد.
متقی در این سفر ۸ روزه با جایشانکار وزیر خارجه هند، درباره احیای روابط دیپلماتیک و تجاری گفتگو کرد.
هند در همین زمان اعلام کرد که سفارت خود در کابل را که پس از بازگشت طالبان تعطیل شده بود، باز می‌کند.
مقامات طالبان هم تعهد دادند که خاک افغانستان علیه منافع هند به کار نخواهد رفت.
این تحولات از چشم اسلام‌آباد دور نماند و روابط عمومی ارتش پاکستان با انتشار بیانیه‌ای با انتقاد ضمنی از سفر مقام طالبان افغانستان به دهلی، هند را بزرگ‌ترین حامی تروریسم در منطقه خطاب کرد.
پاکستان چند ماه پیش نیز درگیری‌های نظامی گسترده‌ای نیز با هند داشت.
سرپیچی طالبان، خشم اسلام‌آباد
به اعتقاد ناظران، حمایت چند دهه‌ای پاکستان از طالبان اکنون به نقطه ضعف اسلام‌آباد تبدیل شده است. پاکستانی‌ها که زمانی پشتیبان اصلی طالبان بودند، حالا هدف حملات تحریک طالبان پاکستان قرار گرفته است؛ شاخه‌ای پشتون از طالبان که ارتباطات قوی با کابل دارد.
برخی منتقدان حتی می‌گویند پاکستان نقش کلیدی در شکل‌گیری طالبان داشت و کویته محل رشد ملا عمر رهبر فقید طالبان، بوده است.
ثناالله تحلیلگر امور افغانستان، به کرادل گفته پیش از تسلط طالبان بر کابل در ۲۰۲۱، شبکه‌های مسلح مختلفی در منطقه فعال بودند؛ از جمله سازمان اطلاعات هند، داعش، گروه تحریک طالبان پاکستان و گروه‌های بلوچ. اما امتناع طالبان از مهار تحریک طالبان پاکستان عملا ارتش پاکستان را به بن‌بست کشانده است.
به گفته ثناالله، ارتش پاکستان انتظار زیادی از طالبان داشت و تصور می‌کرد این گروه به هر دستورالعملی عمل می‌کند، اما این انتظار برآورده نشد و حالا رهبری پاکستان در شوک و خشم است.
برخی تحلیل‌گران معتقدند افزایش ناگهانی تنش‌ها از سوی پاکستان می‌تواند تلاشی برای فشار آوردن به طالبان قبل از هر مذاکره احتمالی با آمریکا درباره پایگاه بگرام باشد.
کابل زیر آتش حملات هوایی
با بالا گرفتن تنش‌ها و حملات تروریستی تحریک طالبان در پاکستان که ۱۱ سرباز پاکستانی را هدف قرار داد، جت‌های پاکستانی مناطقی از ولایت پکتیا و کابل را بمباران کردند.
مقامات طالبان افغانستان پاکستان را به نقض حاکمیت افغانستان متهم کرده و تهدید به تلافی کرد.
این اولین بار نبود که پاکستان خاک افغانستان را بمباران می‌کرد؛ در آوریل ۲۰۲۲ نیز پاکستان استان‌های خوست و کنر را هدف قرار داد که ۴۷ غیرنظامی کشته و ۲۳ نفر زخمی شدند.
ابتدا مقامات پاکستانی حملات هوایی را رد کردند، اما بعد گفتند حملات پهپادی از حریم هوایی پاکستان انجام شده و هواپیما در کار نبوده است.
در دسامبر ۲۰۲۴ نیز حمله‌ای به مخفیگاه‌های تحریک طالبان در پکتیا انجام شد که قربانیان آن پناهندگان وزیرستان شمالی بودند. پاکستان مدعی است که تحریک طالبان بدون محدودیت از خاک افغانستان عملیات می‌کند و رهبران این گروه در پناهگاه‌هایی در افغانستان هستند که از آنجا عملیات علیه ارتش پاکستان را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند.
مقامات پاکستانی می‌گویند بارها به کابل هشدار داده‌اند ولی به دلیل روابط نزدیک طالبان با این گروه نادیده گرفته شده‌اند.
به نظر می‌رسد که تلاش‌های پاکستان برای مدیریت طالبان از طریق دیپلماسی، میانجی‌گری یا زور، شکست خورده و پیامدهای آن به‌طور مستقیم متوجه اسلام‌آباد شده است.
