گذری بر اقدامات ماندگار مرد خستگی‌ناپذیر حوزه ادبیات داستانی و قصه‌گویی ایران
«حسین مسرّت» به بهانه برگزاری مراسم نکوداشت استاد «اسد الله شکرانه» در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با زندگی، خدمات و آثار این فعال حوزه ادبیات داستانی گفت: اسدالله(جلال) شکرانه بنا بر شناسنامه‌اش در ۲۱ خرداد ۱۳۳۵ در محله پیروبرج شهر یزد در خانواده‌ی زحمتکش و کارگری زنده‌یادان حبیب الله و بی بی ربابه گوهرشاد یزدی به دنیا آمده است.
وی ادامه داد: اسدالله تحصیلات خود را از دبستان هدایت و سپس دبیرستان پهلوی (مرکز آموزش نیروی انسانی آموزش و پرورش ناحیه یک یزد کنونی) گذراند و با دیپلم رشته‌ی طبیعی، در مهر ۱۳۵۳ به دانشسرای راهنمایی تحصیلی شیراز پای نهاد ولی در سال دوم راهی دانشسرای راهنمایی تحصیلی یزد به مدیریت «سید محمّد نوّاب رضوی» شد.
مسرت از اساتید شکرانه در دوره تحصیل در دانشسرای یزد به «محمّد کیانی» در زبان و ادبیّات فارسی، «محمّدرضا طهماسبی» در عربی، «جلیل طیبات»، «سید رضا آیت اللهی» و «سید حبیب فاطمی» در جغرافیا و تاریخ و «حسن محمودی»، «محمود قدمی» و «رضا دانش» در روانشناسی اشاره و عنوان کرد: شکرانه در خرداد ۱۳۵۵ از آموزش عالی با مدرک کاردانی علوم انسانی فراغت یافت و بی‌درنگ به سربازی رفت و در سپاه دانش مشغول به خدمت شد.
وی از استخدام رسمی شکرانه در آموزش و پرورش استان فارس در ۲۱ بهمن ۱۳۵۷ و فعالیتش به عنوان دبیر مدارس راهنمایی تحصیلی خبر داد و افزود: او چند مدّت در شیراز بود تا آنکه در سال ۱۳۵۹به آموزش و پرورش یزد آمد و به تدریس درس‌های ادبیّات، تاریخ، جغرافیا، عربی و غیره در رشته‌ی ادبیات و علوم انسانی در مدارس راهنمایی و نیز چند درس در دبیرستان دخترانه‌ی شرف و مرکز تربیت معلم دختران پرداخت.
به گفته این نویسنده یزدی، شکرانه در مهر ۱۳۶۳ در دوره‌ی مدرّسی هنر(ادبیّات داستانی) دانشگاه تهران شرکت کرد و موفق به اخذ آن شد که در این دوره از افرادی همچون رضا سیّدحسینی، عبدالحیّ شمّاسی و دکتر جابر عناصری کسب فیض کرد و در ادامه نیز دوره‌ی تربیت مدرس معارف اسلامی را در سال ۱۳۶۹ اخذ کرد.
وی خاطرنشان کرد: شکرانه در ۱۴خرداد ۱۳۶۰ با بانو «طاهره ایمانی» ازدواج کرد و دو فرزند او به نام‌های «نعیمه» و «نغمه» دارای تحصیلات عالی در مقاطع کارشناسی در پرستاری و ارشد زبان و ادبیّات فارسی هستند.
مسرت با اشاره به گرایش فراوان شکرانه به هنر والای نمایش در دوره جوانی، گفت: او در طول سالیان دراز از محضر هنرمندان و استادانی همچون «محمود جوهری» (بازیگر نقش رئیس علی دلواری)، «محمّد ساربان»، «مهدی زرکش»، «آتش تقی پور»، دکتر «جابر عناصری» و «اسماعیل خلج» بهره برد که دستاورد آن نگارش نمایشنامه «هلوع» بود ولی پس از دیدن ناملایمات فراوان، مدّت زمان زیادی نوشتن را به کناری نهاد تا آن که دوستی و همنشینی با استاد مهدی آذر یزدی باعث شد که با نگارش کتاب «از حوالی دیروز» دوباره به عرصه نویسندگی بازگردد. البته هنوز هم بسیاری از طرح‌ها و نوشته‌های شکرانه چاپ نشده و در دست انجام از دهه ۱۳۵۰ تاکنون است.
وی از مسئولیتهای شکرانه همزمان با تدریس، به دبیر شاغل در معاونت پروشی اداره کل آموزش و پرورش یزد تا آذرماه ۱۳۶۴، کارشناس ادبی امور تربیتی آموزش و پرورش استان یزد که مدیریّت، نگارش گفتارها و نشر نشریۀ میثاق دستاورد آن در سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۵ است، تدریس ادبیّات داستانی در دوره‌های ضمن خدمت مرکز تربیت معلم یزد، مدیر کانون فرهنگی فرهنگی معلمان یزد از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۱ و مدیریت کتابخانۀ پژوهشی فرهنگیان یزد از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۱ را برشمرد.
مسرت افزود: شکرانه در سال ۱۳۶۵ به عنوان کارشناس به مرکز آموزش ضمن خدمت فرهنگیان رفت و سپس در سال ۱۳۶۷ در رشتۀ زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی یزد پذیرفته شد و زیر نظر اساتیدی مانند دکتر «جلیل بهارستان»، دکتر «رمضانعلی بهداد»، دکتر «محمّدعلی صادقیان» و دکتر «محمّد غلامرضایی» تحصیل کرد و در ۱۵ شهریور ۱۳۶۹موفق به گرفتن کارشناسی زبان و ادبیّات فارسی شد.
وی از مأمور به خدمت شدن شکرانه به عنوان سرپرست کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد در سال ۱۳۷۱ اشاره و بیان کرد: او در سال ۱۳۸۴ این مسئولیت را داشت و دستاورد پربار آن راه‌اندازی ۱۷ مرکز کانون در سراسر استان یزد بود که صدها کودک و نوجوان هنرمند و اندیشمند در آن پرورش یافتند.
نویسنده کتای چند جلدی «یزد، یادگار تاریخ»، با اشاره به حضور شکرانه از سال ۱۳۷۳ در کلاس‌های کارشناسی ارشد مدیریّت دولتی یزد، گفت: البته بنا به دلایلی موفق به پایان آن نشد.
وی به مدیریت مرکز آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران توسط شکرانه طی سالهای ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶، گفت: او در این بازه زمانی بنیان «طرح سیمرغ قصّههای مردم ایران» بر پایه‌ی گویش‌های گوناگون کشورمان را گذاشت که شامل ۸۴ جلد و برپایه‌ی ۸۴ گونه گویش‌های ایران است ولی با تغییر مدیریت کانون، این طرح دیگر ادامه نیافت لذا یادداشت‌ها و متن صوتی گویش‌ها همچنان در نزد اوست.
مسرت یادآور شد: مجموعه «سیمرغ قصّههای مردم ایران» تلاشی بود برای گردآوری قصّههای بومی و محلّی ایران با همکاری مردمان ساده و نیکاندیش روستایی و شهری و مربیان کانون در استان‌ها که قصّه‌ها را به گویش محلی بازنویسی کردند و در سال ۱۳۹۴ از سوی کانون در ۱۷ جلد منتشر شد.
وی ضمن اشاره به انتخاب شکرانه به عنوان مدیر نمونه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران در سال ۱۳۷۹، افزود: او در ۲۸ خرداد ۳۸۴ که از کانون پرورش فکری بازنشسته شد، به عنوان مشاور فرهنگی مرکز اسناد ملی و مشاور فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد نیز فعالیت داشت.
وی ادامه داد: مدیریت دبیرخانه دائمی بنیاد استاد مهدی آذر یزدی از سال ۱۳۹۱ تاکنون، عضو شورای شعر استان یزد به مدت دو سال از سال ۱۳۷۹، دبیر علمی جشنواره ملی بازآفرینی متون کلاسیک ادب فارسی، دبیر علمی جشنواره همایش ملی بزرگداشت استاد مهدی آذر یزدی از سوی بنیاد نخبگان یزد در سال ۱۳۹۴، مدیر عامل و عضو هیئت مدیره مؤسّسه فرهنگی هنری فرهنگسرای مهدی آذر یزدی و مدیر عامل مؤسّسه فرهنگی اخوان دستمالچی و مدیر کتابخانۀ الغدیر آن در سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ از دیگر مسئولیتهای شکرانه علاوه بر حضور در محافل مختلف ادبی و کارگاه‌های گوناگون خوانش، نقد و بررسی کتاب در این سال‌ها بوده است.
مسرت یکی از کارهای ماندگار شکرانه علاوه بر طرح «سیمرغ قصّههای مردم ایران»، تلاش برای «ثبت ملی قصّه گویی ایرانی» و رونمایی از سند ملی قصه گویی ایرانی در ۲۳ خرداد ۱۴۰۲ و نیز پیگیری ثبت «روز ادبیّات کودکان و نوجوانان» در تقویم رسمی کشور در روز ۱۸ تیر همزمان با درگذشت استاد مهدی آذر یزدی خواند.
وی همچنین عنوان کرد: شکرانه در زمان اشتغال در امور تربیتی استان موفق به کارگردانی و ساخت دو فیلم با عنوان «همه آرزویم امّا» که در نخستین جشنوارۀ فیلم وحدت در تبریز موفق به اخذ رتبۀ نخست کارگردانی و بازیگری کودک شد و دیگری «دایره» با کمک تربیت معلم دختران یزد شد.
این پژوهشگر فرهنگ عامه یزد، نخستین کار پژوهشی شکرانه را مربوط به سال ۱۳۵۵ درباره «فروغ فرخزاد» خواند که به صورت ارائه مقاله و سخنرانی در نخستین گردهمایی شاعران نوپرداز ایران در دانشسرای راهنمایی تحصیلی یزد انجام شد و او دبیری این همایش را نیز برعهده داشت.
وی گفت: شکرانه همینطور در زمان تحصیل در دانشسرای راهنمایی موفق به برگزاری چندین همایش درباره ادبیات معاصر در نکوداشت فروغ فرخزاد، نیما یوشیج و منوچهر آتشی شد.
مسرت در پایان با بیان این که از شکرانه تاکنون گفتارها و گفت‌وگوهایی در نشریات و کتب مختلف چاپ شده است، عنوان کرد: «آذریاد» که اقتباسی از قصّههای خ‍وب برای ب‍چ‍ه‌ه‍ای خ‍وب اثر مهدی آذریزدی که سعی دارد گستره‌ای از نگاه و اندیشه آذریزدی را در زمینه انتخاب قصّه‌ها از متون کهن بازتاب دهد و کتاب گویای «آذریاد» با گویش‌های مختلف ایرانی، «از حوالی دیروز، ی‍ادم‍ان‍ی از مهدی آذریزدی، پیر نیکاندیش ادبیات کودکان و نوجوانان»، «برگزیده مقالات قصّه گویی»، «برگزیده گفتارهای دهمین جشنوارۀ قصّه گویی فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران در سال ۱۳۸۵ »، «بوی سخاوت، آشنایی با مهدی آذر یزدی پیر نیک اندیش ادبیات کودکان و نوجوانان»،«پژوهشی در اعصار تاریخی یزد»، «تحلیل رویکردها در کتاب روزها»، «درآمدی بر بازنویسی و بازآفرینی»، «د̓رج» ماهنامۀ سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، مدیریت یزد، «۱۰ جستار در فرهنگ عامیانۀ یزد»، «زیباشناسی مفاهیم در گویش یزدی»، «صدری جان»، «لیلی در بن‌بست چهارم»، «مسافر به روایت کاتب»، «نِشک خوروسی و قصّههای دیگر؛ بازآفرینی قصّه‌هایی از مهدی آذریزدی به گویش یزدی»، «نقش خانواده در گرایش فرزندان به مطالعه و کتابخوانی»، «هفت باغ»، نمایشنامه «هلوع» و مجموعه مقالات «یار آینه‌دار»، از جمله آثار مکتوب شکرانه در حوزه ادبیات داستانی است که بعضاً چاپ یا در حال چاپ و برخی نیز تاکنون چاپ نشده است.
انتهای پیام
